تعیین اهداف ابزاری قدرتمند برای رشد شخصی و حرفه‌ای است، اما تعیین اهداف به صورت هیجانی و غیرعملی معمولاً منجر به ناامیدی و ناراحتی می‌شود. در این مقاله میخواهیم بر اساس یکی از جدیدترین معیارهای تعیین اهداف یعنی SMART هدفگذاری را یاد بگیریم. SMART مخفف Specific (خاص)، Measurable (قابل اندازه‌گیری)، Achievable (قابل دستیابی)، Relevant (مرتبط) و Time-bound (زمان‌بندی شده) است. با اعمال این اصول در فرآیند تعیین اهداف خود، می‌توانید احتمال موفقیت خود را افزایش دهید و آرزوهایتان را به واقعیت تبدیل کنید.
اهداف شما باید…
خاص باشند (specific) :
گام اول در تعیین هدف این است که هدفتان خاص باشد. هدف‌های نامعین و کلی به دلیل عدم وضوح رسیدن بهشان دشوار می شود. به جای اینکه بگویید “می‌خواهم روی فرم بیایم”، سعی کنید به شکل “می‌خواهم در سه ماه آینده ده کیلو وزن کم کنم” هدف خود را مشخص کنید. این کار به شما کمک می کند هدف خود را واضح تر ببینید و بهتر بتوانید روی برآورده کردنش تمرکز کنید
قابل اندازه گیری باشند (Measurable) :
در گام دوم هدف شما باید قابل اندازه‌گیری باشد. این بدان معناست که باید بتوانید پیشرفت خودتان را پیگیری کنید و بفهمید که چه زمانی در حال رسیدن به هدف خود هستید. مثلا در مثال فوق، کاهش ده کیلو وزن هدف قابل اندازه‌گیری است زیرا می‌توانید به راحتی رشد وزن خود را در زمان ردگیری کنید. اندازه‌گیری پیشرفت شما نه تنها باعث افزایش انگیزه شما می‌شود بلکه به شما امکان می‌دهد تغییراتی در روش‌هایتان اعمال کنید.
قابل دستیابی باشد (Achievable) :
هر چند اهداف جسورانه تنظیم کردن مهم است، اما هنوز باید قابل دستیابی باشند. تعیین اهداف غیر واقع‌گرایانه می‌تواند منجر به ناامیدی و کاهش انگیزه شود. در نظر داشته باشید شرایط، منابع و توانایی‌های فعلی خود را هنگام تعیین اهداف در نظر بگیرید. اگر هدف شما بیش از حد دور باشد، آن را به گام‌های کوچکتر و قابل مدیریت تقسیم کنید. به عنوان مثال، اگر هدف نهایی شما این است که یک ماراتن بدوید، ابتدا به هدف دویدن یک مسافت 5 کیلومتری برسید.
مرتبط باشند (Relevant) :
هدف‌های شما باید مرتبط با اهداف و ارزش‌های کلی شما باشند. از خودتان بپرسید چرا این هدف برای شما مهم است و چگونه با آرزوهای بلندمدت شما همخوانی دارد. اگر هدفی به رشد شخصی یا حرفه‌ای شما کمک نمی‌کند یا با ارزش‌های شما همخوانی ندارد، احتمالاً ارزشمند نیست. روی مواردی که واقعاً برای شما اهمیت دارد تمرکز کنید و هدف‌هایی که تأثیر معناداری در زندگی شما خواهند داشت، را در اولویت قرار دهید.
مدت مشخصی داشته باشند (Time-bound) :
و درنهایت هر هدفی باید دارای یک مهلت زمانی باشد. بدون احساس فوریت، خیلی راحت اهداف شما به تعویق میوفتند و ممکن است آنها را کنار بگذارید. تعیین مهلت موجب ایجاد احساس مسئولیت می‌شود و به شما کمک می‌کند در مسیر خود بمانید. هنگام تنظیم مهلت خود، واقع‌بین باشید و موانع یا چالش‌های ممکن را در نظر بگیرید.
حالا که شما معیارهای هدفگذاری SMART را شناختید، بیایید مثالی از چگونگی استفاده از آنها بزنیم.
مثلا فرض کنیم هدف شما پیشرفت در حرفه کاری و به دست آوردن یک ارتقاء شغلی است.
خاص: به جای گفتن “می‌خواهم در حرفه‌ام پیشرفت کنم”، مشخص کنید که دقیقاً به چه چیزی می خواهید برسید. به عنوان مثال، “می‌خواهم به سطوح مدیریتی بالا در بخش خودم ارتقا پیدا کنم”.
قابل اندازه‌گیری: تعیین کنید چگونه پیشرفت خود را به سمت این هدف اندازه‌گیری خواهید کرد. می‌توانید به عنوان مثال عملکرد خود را مانند انجام یک تعداد مشخصی پروژه یا دریافت بازخورد مثبت از همکاران و مدیران خود را ملاک خود قرار دهید
قابل دستیابی: با توجه به شرایط فعلی و منابع و توانایی‌های خودتان، مطمئن شوید که این هدف برایتان دست‌یافتنی است. اگر هدفی خیلی دور و بزرگ است، آن را به گام‌های کوچکتر و مدیریت‌پذیرتر تقسیم کنید.
مرتبط: از خودتان بپرسید چرا این هدف برایتان اهمیت دارد و چگونه با آرزوهای بلندمدت‌تان همخوانی دارد.
زمان‌بندی شده: برای این هدف یک مهلت زمانی تعیین کنید. به عنوان مثال، ممکن است بخواهید ارتقاء شغلی خود را در مدت یک سال بدست آورید.
نتیجه‌گیری:
تعیین اهداف بخشی اساسی از رشد شخصی و حرفه‌ای است، اما تعیین اهداف باید هوشمندانه انجام بپذیرد با پیروی از معیارهای روش تعیین اهداف SMART (خاص، قابل اندازه‌گیری، قابل دستیابی، مرتبط و زمان‌بندی شده) می‌توانید خود را برای موفقیت آماده کنید و احتمال دستیابی به آرزوهایتان را افزایش دهید. بگذارید هدف‌هایتان با هوشمندی شکل بگیرند و به واقعیت بپیوندند. این روش، برای اهداف شخصی، حرفه‌ای یا هر زمینه‌ای که تمایل دارید پیش بگیرید، کارساز است
